ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับชาผู่เอ๋อร์

“ชาผู่เอ๋อร์” มีประวัติที่ยาวนานมาตั้งแต่สมัยราชวงศ์ตงฮั่น โดยเริ่มค้าขายใบชาในราชวงศ์ถัง ในราชวงศ์หมิงชาผู่เอ๋อร์เป็นที่รู้จักและเริ่มมีชื่อเสียงมากขึ้นโดยเฉพราะในราชวงศ์ชิง ในบันทึกเรื่องราวตำนานชาผู่เอ๋อร์ ถือเป็นสิ่งลึกลับซับซ้อนน่าหลงไหลเช่นเดียวกับชีวิตมนุษย์ ที่ต้องผ่านประสบการณ์อันหลากหลาย และจากประวัติอันยาวนานพิสูจน์ ความเป็นชาที่มีคุณภาพดีเลิศ อีกทั้งชาผู่เอ๋อร์ยิ่งเก็บไว้นานยิ่งล้ำค่า กลิ่นหอมยิ่งละมุนละไม

“ผู่เอ๋อร์” เป็นคำที่เรียกใช้ชื่อจังหวัดหนึ่งที่รู้จักกันดีตั้งแต่สมัยอดีต จังหวัดผู่เอ๋อร์ถือเป็นศูนย์กระจายเกลือ และใบชา รวมถึงเป็นศูนย์กลางของเส้นทางคาราวานม้ามีผู้คนผ่านไปมาจำนวนมาก ทำให้การค้าขายค่อยๆ ได้รับการพัฒนาจึงเป็นที่รู้จักดีภายในประเทศจีน

ในสมัยราชวงศ์หยวนมีพื้นที่แห่งหนึ่งชื่อว่า “ปุ้ยรื้อปู้” เมื่อออกเสียงเป็นภาษาจีนกลาง อ่านว่า “ผู่เอ๋อร์” ดังนั้นที่มาของจังหวัดผู่เอ๋อร์ จึงมาจากคำว่า “ปุ้ยรือปู้” ที่เพี้ยนตามภาษาจีนจนกลายเป็นจังหวัดผู่เอ๋อร์ในที่สุด ในอดีตชาของมณฑลยูนนานไม่มีชื่อเรียกเฉพาะ จึงเรียกชาชนิดนี้ว่า “ชาผู่” ตามชื่อจังหวัดผู่เอ๋อร์ นอกจากนี้ในสมุดบันทึกประจำมณฑลยูนนาน ได้บันทึกไว้ว่า “สิ่งที่ทหาร และสามัญชนมักดื่ม ล้วนเป็นชาผู่ ซึ่งต้องนึ่งเป็นรูปกลมแล้วค่อยชงมาดื่มได้

ด้วยคุณสมบัติของชาผู่ที่มีรสชาติเข้มข้น จึงเป็นชาที่ต้องดื่มคู่กับอาหารประเภทเนื้อสัตว์ โดยเฉพาะในชนเผ่าต่างๆ ที่นิยมรับประทานเนื้อสัตว์เป็นอาหารหลัก เช่น ทิเบต ซีคัง ซินเจียง เป็นต้น ด้วยเหตุผลนี้เองชาผู่จึงมีชื่อเสียงโด่งดังไปทั่วจนกระทั่งสมัยราชวงศ์หมิง ได้เปลี่ยนชื่อมาเป็นชา “ชาผู่เอ๋อร์” ในที่สุด

บันทึกของฟางจงบันทึกไว้ว่า “ชาผู่เอ๋อร์ ที่นึ่งเป็นรูปกลม ค้าขายในตลาดเขตตะวันตกของจีน” ดังนั้นผลิตภัณฑ์ชาที่ผลิตจากใบชาในเขตมณฑลยูนนาน จึงถูกเรียกว่า “ชาผู่เอ๋อร์”

ชาผู่เอ๋อร์ คัดสรรใบชาคุณภาพดีที่ปลูกเฉพาะมณฑลยูนนานเท่านั้น โดยจะใช้ใบชาขนาดใหญ่แห้งปนเขียว ผ่านกระบวนการผลิตด้วยเทคนิคและวิธีเฉพาะทำให้ได้รสชาติดีเยี่ยมเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของชาผู่เอ๋อร์

ชาผู่เอ๋อร์ แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ ชาดิบ และชาสุก ชาดิบได้จากการทิ้งใบชาเกิดการหมักตัวเองตามธรรมชาติ ส่วนชาสุกได้จากใบชาที่ผ่านกรรมวิธีหมักบ่ม โดยเทคนิคพิเศษ

ลักษณะของชาผู่เอ๋อร์ คือ “ยิ่งเก็บไว้นานยิ่งล้ำค่า กลิ่นหอมของชายิ่งละมุนละไม”

“ชาผู่เอ๋อร์ ยิ่งผ่านกาลเวลากลิ่นหอมยิ่งเย้ายวน เปรียบดั่งดอกกล้วยไม้เมื่อได้ลิ้มรสเสมือนได้รับรู้ถึงรสชาติที่ผ่านการสั่งสมหมักบ่มมานานนับพันปี”

ด้วยเอกลักษณ์ และเสน่ห์เฉพาะตัวนี้ ทำให้ ชาผู่เอ๋อร์ ได้ชื่อว่า “เป็นวัตถุโบราณที่ยังสามารถดื่มได้”




กระบวนการผลิตชาที่ต่างกัน สีและรสชาติของน้ำชาก็ต่างกัน

ชาดิบ สีน้ำชาที่ได้ คือสีเหลืองทอง รสชาติแตกต่างกันตามจำนวนปีของชาที่มากขึ้น ยิ่งจำนวนปีมาก ชาก็จะยิ่งดื่มง่าย กลมกล่อม ความขมและฝาดก็จะน้อยลง

ชาสุก สีน้ำชาที่ได้ คือสีแดงเข้มเกือบดำ รสชาติแตกต่างกันตามจำนวนปีเช่นกัน แต่ถึงจำนวนปีน้อย ชาสุกก็จะไม่รู้สึกถึงความขมหรือฝาด ทั้งยังรสสัมผัสนุ่มละมุนดื่มง่าย กลมกล่อมและคล่องคอ



คุณสมบัติของชาดิบและชาสุกที่ไม่เหมือนกัน

ชาดิบ มีคาเฟอีนอยู่ในระดับหนึ่ง จึงช่วยในเรื่องระบบประสาทและสมอง ทำให้ตื่นตัว สมองแล่น บำรุงสายตา ต้านอนุมูลอิสระและไวรัส

ชาสุก มีคาเฟอีนที่ต่ำมาก หรือนับว่าไม่มี จึงช่วยให้ผ่อนคลาย หลับสบาย ไม่กระทบกับการนอนหลับ ทั้งยังช่วยในเรื่องการลดไขมัน ความดัน น้ำตาลในเลือดได้เป็นอย่างดี

การดื่มชาที่แตกต่างกัน

ชาดิบ ควรดื่มหลังอาหารเช้า 30 นาที แต่ช่วงเย็นไม่ควรดื่มเพราะมีคาเฟอีน จะส่งผลให้หลับยาก

ชาสุก สามารถดื่มได้ทั้งวัน แนะนำไม่ควรดื่มตอนท้องว่าง เนื่องจากมีส่วนช่วยในการย่อยอาหาร แต่ไม่ทำให้นอนหลับยากเพราะคาเฟอีนต่ำมาก

แต่ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับความชอบของแต่ละบุคคลด้วย

การชงชาผู่เอ๋อร์ของทั้ง 2 ประเภท

โดยชาทั้ง 2 ประเภท ต่อการใช้ใบชา 1 ครั้ง ประมาณ 5-10 กรัม สามาถชงได้มากกว่า 15 แก้ว ขึ้นอยู่กับปริมาณชาที่ใช้

น้ำที่ใช้ชงควรเดือด 90-100 องศา และน้ำแรกในการชงควรแช่ไว้ 10 วินาที และเททิ้งไม่ควรดื่ม เพื่อเป็นการทำความสะอาดใบชา ทำให้ใบชาตื่นตัว และหลั่งสารในชาออกมา หลังจากนั้นชงผ่านน้ำได้ตามปกติ

ชาทั้ง 2 ประเภท ไม่ควรแช่น้ำไว้นาน เพราะชาผู่เอ๋อร์มีสารในใบชามากยิ่งแช่จะทำให้น้ำชายิ่งเข้ม

การเก็บรักษาชาผู่เอ๋อร์ที่ไม่ยุ่งยาก

ชาผู่เอ๋อร์ควรเก็บให้ห่างจากบริเวณที่มีกลิ่น เช่น ห้องครัว และควรไว้ในอุณหภูมิห้อง ไม่ควรเข้าตู้เย็นเพราะตอนนำชาออกมาจะทำให้ชาชื้นและอาจเกิดราได้ เพียงเท่านี้ก็จะไม่ทำให้ชาเสียและเก็บได้นานนับปี แถมรสชาติยังพัฒนาอร่อยขึ้นอีกด้วย